धक्कादायक! मुंबईत ‘डिजिटल अरेस्ट‘च्या नावाखाली वृद्ध दाम्पत्याची तब्बल ५८ कोटींची फसवणूक
मुंबईत सायबर गुन्हेगारांनी ‘डिजिटल अरेस्ट‘चा बनाव करून एका वृद्ध दाम्पत्याला ५८ कोटी रुपयांना गंडवले. ही घटना देशातील सर्वात मोठ्या सायबर फसवणुकीपैकी एक ठरली आहे.
काय घडलं नेमकं?
मुंबईतील दक्षिण भागात राहणाऱ्या ७२ वर्षीय शेअर दलाल आणि त्यांच्या पत्नीला एका अनोळखी कॉलवरून धमकावण्यात आले. कॉल करणाऱ्यांनी स्वतःला ED (Enforcement Directorate) चे अधिकारी असल्याचे भासवले आणि सांगितले की, “तुम्हाला शेअर मार्केटमधून मिळालेला नफा हा मनी लाँड्रिंगचा पैसा आहे.”
त्यांना सांगण्यात आले की, तुम्ही ‘डिजिटल अरेस्ट‘मध्ये आहात, आणि तुमच्यावर कारवाई होऊ शकते. या भीतीपोटी दाम्पत्याने १८ वेगवेगळ्या बँक खात्यांतून तब्बल ५८ कोटी १३ लाख रुपये भामट्यांनी दिलेल्या खात्यांमध्ये ट्रान्स्फर केले.
पोलिसांचा तपास आणि अटक
फसवणूक लक्षात आल्यानंतर पीडितांनी तात्काळ रफी अहमद किडवई मार्ग पोलीस ठाणे आणि महाराष्ट्र सायबर विभाग यांच्याकडे तक्रार दाखल केली. तपासादरम्यान पोलिसांनी तीन आरोपींना अटक केली असून, आणखी काही आरोपींचा शोध सुरू आहे.
‘डिजिटल अरेस्ट‘ म्हणजे काय?
‘डिजिटल अरेस्ट’ हा कुठल्याही सरकारी यंत्रणेचा अधिकृत प्रकार नाही. हा शब्द सायबर गुन्हेगार वापरतात, जेणेकरून सामान्य नागरिक घाबरून त्यांच्याकडे पैसे ट्रान्स्फर करतील.
ED, CBI, Income Tax विभाग किंवा कोणतीही सरकारी संस्था फोनवरून पैशांची मागणी करत नाही.
नागरिकांसाठी महत्त्वाचे आवाहन
- कोणताही संशयास्पद कॉल आला, जिथे तुमच्यावर कारवाईची धमकी दिली जाते, तर त्यावर विश्वास ठेवू नका.
- कोणत्याही अनोळखी व्यक्तीला तुमचे बँक तपशील, OTP, पासवर्ड देऊ नका.
- सायबर क्राईम हेल्पलाइन १९३० वर तात्काळ संपर्क साधा.
- Google, Truecaller सारख्या अ‍ॅप्सवरून कॉलची ओळख तपासा.
- बँक खात्यांमध्ये अनोळखी ट्रान्सॅक्शन आढळल्यास लगेच बँकेशी संपर्क साधा.
शेअर मार्केटमधील नफा आणि फसवणूक
सायबर गुन्हेगारांनी पीडित दाम्पत्याच्या शेअर मार्केटमधील नफ्याचा फायदा घेतला. त्यांनी सांगितले की, “तुम्हाला मिळालेला पैसा हा बेकायदेशीर आहे आणि त्यावर ED कारवाई करणार आहे.”
या प्रकारामुळे अनेक गुंतवणूकदारांमध्ये भीती निर्माण झाली आहे. शेअर मार्केटमधील नफा हा वैध असतो, जो बँक खात्यात जमा होतो आणि त्यावर कर भरला जातो. त्यामुळे अशा कोणत्याही धमकीला बळी पडू नये.
सायबर फसवणूक टाळण्यासाठी उपाय
- सतत अपडेट राहा: सायबर गुन्हेगारीच्या नवीन पद्धतींबाबत माहिती ठेवा.
- सुरक्षितता उपाय वापरा: बँकिंग अ‍ॅप्ससाठी मजबूत पासवर्ड, 2FA (Two-Factor Authentication) वापरा.
- शिकवण्या घ्या: सायबर सुरक्षा विषयक कार्यशाळा, वेबिनारमध्ये सहभागी व्हा.
- फसवणूक झाल्यास लपवू नका: तात्काळ पोलिसांत तक्रार दाखल करा.
कायद्याचा आधार
भारतीय दंड संहितेनुसार (IPC) आणि माहिती तंत्रज्ञान कायद्यानुसार (IT Act), सायबर फसवणूक करणाऱ्यांवर गंभीर गुन्हे दाखल होतात. या प्रकरणात आरोपींना फसवणूक, धमकी, बनावट ओळख, आर्थिक गुन्हे यांसाठी अटक करण्यात आली आहे.
समाजातील प्रतिक्रिया
ही घटना समोर आल्यानंतर सोशल मीडियावर नागरिकांनी संताप व्यक्त केला. अनेकांनी म्हटले की, “वृद्ध दाम्पत्याला अशा प्रकारे फसवणे हे अत्यंत निंदनीय आहे.” काहींनी सरकारकडे सायबर सुरक्षा अधिक मजबूत करण्याची मागणी केली.
निष्कर्ष
ही घटना आपल्याला शिकवते की, डिजिटल युगात फसवणूकही डिजिटल झाली आहे. ‘डिजिटल अरेस्ट’सारख्या बनावट संकल्पनांपासून सावध राहणे आवश्यक आहे. शहाणपणाने निर्णय घेणे, सतर्क राहणे आणि योग्य वेळी पोलिसांची मदत घेणे हेच आपले संरक्षण आहे.
